Baharat tüm yemeklerin olmazsa olmaz malzemesidir. Hepsi ayrı tat, ayrı hissiyat bırakır ağızda. Her yemeğe her baharat yakışmaz ama. Yeri ve zamanı vardır hepsinin. Kimini ocakta yemek pişerken koyarsın, kimini ise servis etmeden önce... Yani emek ve ustalık isteyen bir iştir baharat kullanımı. Kimse de masasından eksik etmez, edemez bakıldığında. En yaygın kullanılan baharatların başında tuz gelir mesela. Tuzsuz yemek yiyebilir misiniz? Buradan anlayabilirsiniz işte baharatların yemekler üzerindeki etkisini.
Topraktan sofraya, sağlıklı bir şekilde geldiği için tüm baharat çeşitleri, içeriğinden yana hiç kuşkunuz olmadan, damak zevkiniz ve gönlünüze göre kullanabilirsiniz tüm seçenekleri. Şu yemeğe şu baharat konulmaz diye bir kural yoktur, ama bazı yemeklerin de, bazı baharatlar olmadan tadı yoktur.
Kış Aylarında Baharat Kullanımı
Kış aylarında bünyeye yararı olan baharatlarımızdan da bahsetmeden geçmeyelim. Tavuk suyuna çorbanın olmazsa olmazıdır karabiber, pul biber… Sıcak sıcak, boğazdan akıp gider, insanın içini ısıtır. Bir de üstüne limon sıkıldığında, ertesi güne bomba gibi yapar insanı. Bal ve karabiber karışımının öksürüğe iyi geldiğini bilmeyen yoktur mesela. Baharatların bu yönünü de konu almasak haksızlık etmiş olurduk yemeklerin baş tacına.
Yer Yer Gelenekselleşmiş Baharatlar
Yöre ve bölgelere göre de değişkenlik gösterir baharat kullanımı. Hatta bazı baharatlar; iller veya ülkeler ile bütünleşmiştir. Damak zevki ve büyüme tarzına göre baharat kullanımını alışkanlık haline getirmiş, yaşadıkları yerlerin bir geleneği haline gelmiş şehir ve ülkelerimizden bahsedelim biraz da…
Bazı ülkelerin gelenekselleşmiş baharatları vardır. O baharat olmadan pişmez ocaklarında yemek. Hatta baharat kullanımıyla tanınan ülkeler bile var. Mesela Hindistan. Bu ülke, yemeklerinde oldukça fazla baharat kullanmayı sever, bol baharat olmadan yemek pişirmezler. Bir diğer ülke örneği ise Fas. Fas’ın her yemekte severek kullandığı baharatı ise kişniştir. Kişniş ve Fas resmen birbiriyle özdeşleşmiştir. Ülkemizde de benzer gelenekler var tabii. Baharat sevdasıyla tanınan, her yemeğe bolca eklenen, hatta artık geleneksel baharatları haline gelen… Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu bölgeleri bu açıdan tanınan en ünlü yerlerimizin başında geliyor.
Hatay ilinde sumak kullanımı oldukça fazladır mesela. Urfa ili ise isot kullanımıyla meşhurdur. İsot kullanmadan yapılan yemeği yemezler bile diyebiliriz. Aslında Urfa’nın çiğköftesiyle ünlü olmasından da anlayabiliriz isota olan düşkünlüklerini. Bol isotlu çiğköfteler onların vazgeçilmez geleneğidir.
Antep’te ise kırmızı pul biber olmadan yemek pişmiyor. Doğu bölgelerinin acıyla arasının çok iyi olduğu bilinen bir gerçektir. Hemen hemen her yemekte acı tadı arayan Antep halkının bir geleneği olmuş artık kırmızı pul biber kullanımı. Hatta acıya öyle düşkünler ve tat duyuları buna öyle alışık ki, acıyı günlük hayatına pek dahil etmemiş insanlar için oldukça zor olabilir Antep yöresi yemekleri.
Biraz başımızı Batı’ya dönersek, Egenin incisi kekik diyebiliriz. Egelilerin vazgeçilmez baharatı kekik; zeytin, peynir, soğuk mezelerde oldukça yaygın bir şekilde kullanılıyor. Tabii baharatları illere ya da bölgelere pek ayırmamak lazım, ülkemizin her yerinde baharat kullanımı oldukça yaygın ve toplumumuzun damak zevki baharat tadını oldukça seviyor.
Ülkeden ülkeye, bölgeden bölgeye değişkenlik gösterse de baharat kullanımı, hiçbir evin mutfağından eksik değildir. Her yemeğe ayrı tat veren, lezzete lezzet katan baharatlarımız iyi ki var!
Bağdat dünya lezzetlerini şimdi daha yakından tanımaya ne dersiniz?
- Dubai Çikolatası Tarifi ve Püf Noktaları: Antep Fıstığı ve Kadayıf ile Efsane Lezzet
- Bağdat Baharatlarınızı Uzun Süre Taze Tutmanın Sırları: Saklama ve Kullanım Rehberi
- Çocukların Bayılacağı Baharatlı Atıştırmalıklar: Okul Zamanı İçin Pratik Seçenekler
- Bağdat Baharatlar ile Mevsim Geçişinde Taptaze Tarifler
- Bağdat Baharat ile Mevsim Geçişlerinde Enerjinizi Koruyun ve Direncinizi Artırın
- Kışa Hazırlık: Baharatlı Konserve ve Turşu Tarifleri
- Çocuklar İçin Baharatlı ve Besleyici Atıştırmalıklar
- Acı Severlere: En Lezzetli Baharatlı Atıştırmalıklar
- Ağustos Ayında En Popüler Baharatlı Yemek Tarifleri
- Himalaya Tuzu ile Hazırlanan Sağlıklı Salata Tarifleri